Bir Dönem Avrupa’yı Ele Geçiren ve Sihirli Görünümüyle Mimariye İlham Veren Barok Sanat Akımı

Barok kelimesi, tamamen yuvarlak olmayan eğri inci anlamına gelen Portekizce barocco kelimesinden gelir. Günümüzde fotoğraf, müzik, edebiyat gibi birçok alanda kullanılan bu sanat akımı, mimarlığın en çok dikkat çeken alanıdır.

Barok mimarisi 16. yüzyılda İtalya’da ortaya çıktı ve 16.-18. yüzyılda başladı. Yüzyıllar boyunca tüm Avrupa’ya yayıldı. 18. yüzyılda barok akımı yerini daha kaba ve sert bir üslup olan rokoko akımına bırakmıştır.

Öncülüğünü Jezyitler’in yaptığı barok sanat akımı, Avrupa’nın birçok yerinde ve Latin Amerika’nın tamamında büyük ilgi gördü.

Barok akımın yaratıcıları Francesco Borromini, Pietro Berettini da Cortona, Maderno ve deLorenzo Bernini gibi büyük sanatçılardır.

Bu sanat akımının ana özelliklerinin ortasında dalgalı yüzeyler ve kıvrımlı çizgiler yer alır.

Barok sanatın mimari alanda ilk görüldüğü yer İtalya’dır. Barok mimarisi ilk olarak ünlü mimar Giacomo Barozzi da Vignolala tarafından yaptırılan Gesu Kilisesi ile ortaya çıkmıştır. Kilisenin katlarını birbirine bağlayan kıvrımlı köşeler, eğri çizgiler, çıkıntılı yapı ve ışık oyunları, bu kilisenin gelecekte yapılacak diğer mimari eserlere ilham vermesine neden olmuştur.

Barok mimarinin ortaya çıkış sebebi, halkın dikkatini Protestanlıktan uzaklaştırmaktır. Hatta o dönemlerde barok yapılar kilisenin propaganda aracı olarak kullanılmıştır.

Roma ve Papalık çevresinde gelişen bu sanat akımı, Hıristiyan ruhunu güçlendirmek için kullanılmış ve insanlara bir kurtuluş yöntemi olarak sunulmuştur. Bütün bunlar olurken Katolik sembolizmine bağlı kalındı.

Bu bağlamda dünyada en bilinen yapı Giovanni Lorenzo Bernini tarafından yaptırılan San Pietro Bazilikası’dır.

Heykeller, havuzlar, bahçeler, salonlar, duvar süslemeleri ve fotoğraflar Barok dönemin öne çıkan unsurlarının ortasında yer alır.

Ortada tüm bu özellikleri barındıran en ünlü Barok Saray ise Paris’te bulunuyor. Bu yapı dünyaca ünlü Versay Sarayı’dır.

Barok mimarilerde sütun, kemer, friz gibi klasik yapıların formu yaratıcı tasarımlarla değiştirilmiştir. Bu yapılarda kapı ve pencerelerin üzerindeki alınlıklar yarım daire veya üçgen şeklindedir.

Tüm bunların dışında barok mimarinin özellikleri ise şu şekildedir;

• kavisli duvarlar

• Kasıtlı olarak terk edilmiş öğeler

• İçbükey ve dışbükey yüzeyler

• tavan freskleri

• mitolojik resimler

• Işık ve gölge efektleri

• Altın kaplama nesneler

• veba sütunları

Şimdi bu büyüleyici mimari akımın örneklerine birlikte bakalım!

Versay Sarayı – Fransa

Aziz Paul Katedrali – Londra

St. Nicholas Kilisesi – Prag

Madrid Kraliyet Sarayı – Madrid

Nuruosmaniye Camii – İstanbul

Dolmabahçe Sarayı – İstanbul

Malta Köşkü – İstanbul